Vandaag heb ik een dagdienst. Ik en nog zo’n negen collega’s stemmen af wie er vandaag op de open en wie op de gesloten afdeling werken. Meestal zijn er een paar stevige mannen nodig op de gesloten. Oudere collega’s willen vaak geen cliënten in de separeer begeleiden, dit is fysiek soms te intensief, dus zij gaan vaak naar open. Ik vandaag naar gesloten. We voegen ons bij de collega’s op de betreffende afdeling voor wie de nachtdienst er bijna op zit.

De overdracht duurt een kwartiertje. Nieuwe opnames, wie zijn met ontslag, is er gesepareerd en een korte schets van elke cliënt. Je krijgt een of meerdere cliënten toegewezen. Afhankelijk van de zorgzwaarte. De cliënten  die je krijgt toegewezen begeleid je die dienst.

De werkwijze centreert zich rondom de vrijheden die cliënten hebben. Dat maakt het werken in hoge mate geprotocolleerd. De arts bepaalt het niveau van vrijheden. Er zijn drie niveaus. Dat gaat van verblijf in de separeer, naar vrij bewegen op de afdeling, vrijheden binnen de kliniek tot korte uitstapje buiten de kliniek. Elke niveau kent voorgeschreven handelswijzen. Zo kan het zijn dat je een cliënt in de separeer elk kwartier moet controleren. Na elke controle wordt dat geregistreerd. Het kan dus zijn dat je in een dienst wel totaal anderhalf uur met de administratie van één cliënt bezig bent.

Na de overdracht blijven enkele collega’s op kantoor om opnameverslagen en rapportages te lezen. Ik loop een rondje langs de kamers om cliënten te wekken. Ik sla een luchtige vriendelijke toon aan. Tot tien uur is er een inloopontbijt. Cliënten maken onder begeleiding van een voedingsassistent hun ontbijt. Ik begeef me onder de cliënten die in de afgesloten tuin zitten en maak een praatje. Nog niet iedereen is uit bed dus nogmaals een wekronde. Deze keer sla ik een wat dwingende directieve toon aan. Kom op, het is nu echt tijd om op te staan!

Na het ontbijt start de dagbesteding. Sommige cliënten gaan sporten, anderen hebben creatieve therapie en zij met voldoende vrijheden kunnen gaan wandelen. De cliënten met afzondering, dus zeer beperkte vrijheden, blijven op de afdeling.

Een van de cliënten die ik vandaag begeleid verblijft in de separeer. Hij mag oefenen in een comfortroom. Hier bootsen we een huiskamer na maar dan prikkelarm. Geen cliënten die komen en gaan. Er kan samen gegeten worden, roken is mogelijk onder een afzuigkap. Op die manier kan hij langzaam weer wat meer prikkels ervaren. Het is een manische jongen. Hij mag een half uur in de comfortroom blijven. Al snel moet ik hem afremmen en hem verzoeken om niet te rennen. Na een kwartier geeft hij zelf aan terug te willen naar de beschutting van de separeer.

In de loop van de dag een opname. Een jongeman wordt binnengebracht, vastgebonden op een brancard. Hij doet wat theatraal aan met zijn nadrukkelijk manier van niet reageren op mijn vragen. Zijn vriendin is erbij. Ik spreek haar en zij geeft ons wat context. Hij heeft een week niet geslapen, werd achterdochtig, zag geesten en sprong van het balkon af. Een psychose?  Ik controleer voor de zekerheid op suïcidale uitspraken. Ik leg de vriendin uit hoe het hier werkt en wat ze kan verwachten. Al snel zijn de psychiater, arts en coassistent ter plaatse en wordt er bepaald welke vrijheden van toepassing zijn en welke noodmedicatie voorgeschreven wordt.

In de middag zijn er nog vaak besprekingen. De behandelplanbespreking is een multidisciplinair overleg waarin gestelde doelen worden geëvalueerd. Een rechter kan langs komen voor een verlenging van de in bewaring stelling (IBS). De rechterlijke machtiging maakt het vervolgens mogelijk om een cliënt voor langere tijd gedwongen op te nemen en te behandelen. De rechter komt daarvoor naar de cliënt. Als een van de cliënten die je begeleid onderwerp is van een behandelplanbespreking of een zitting dan ben je daarbij aanwezig. Voor mij is dat vandaag niet aan de orde.
Ik sta cliënten te woord, ze hebben vaak veel vragen: “Heb je een bezem?” (alles staat achter slot) “Wil je m’n deur op slot doen?” “Mag ik m’n shag?” “Mag ik je telefoon even?” “Pietje is vervelend, wil je hem wegsturen?” “Waarom mag hij wel naar buiten en ik niet?”

Tot slot zet ik me aan de registratie. Mijn collega’s van de avonddienst arriveren. De overdracht vindt plaats, voor mij het einde van mijn werkdag, voor hun de start.

Woonbegeleider